Ο μελλοντικός εαυτός
Η ανταπόκριση στις σπουδές προϋποθέτει την ύπαρξη κινήτρου, το οποίο είναι διαφορετικό στον καθένα/την καθεμιά μας. Εστιάστε στην εικόνα του εαυτού σας, μετά την ολοκλήρωση του κύκλου σπουδών σας: Πώς θα είστε; Τι θα έχετε κερδίσει; Τι θα έχετε χάσει; Τι προεκτάσεις θα έχει η λήψη του πτυχίου σας στη ζωή σας; Ποια στοιχεία από αυτή τη μελλοντική εικόνα μπορούν να αποτελέσουν κίνητρο για το σήμερα; Σκεφτείτε και καταγράψτε τι αποτελεί για εσάς κινητήριο δύναμη, ώστε να ολοκληρώσετε τον κύκλο σπουδών που διανύετε, και εστιάστε στους τρόπους που θα σας επιτρέψουν να επιτύχετε τον στόχο σας, καταγράφοντας και τα στοιχεία που σας αποθαρρύνουν ή σας απομακρύνουν από αυτόν. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τι σας εμποδίζει, ώστε να μπορέσετε να το απομονώσετε ή να το αντιμετωπίσετε κατάλληλα. Ακόμη, είναι σημαντικό να συμφιλιωθείτε με το γεγονός ότι κανείς μας δεν είναι πάντοτε σε θέση να ελέγχει όλες τις παραμέτρους της ζωής του, και αυτό είναι εντάξει, εφόσον κάνουμε ό,τι μπορούμε, διαχειριζόμενοι/ες αυτές που μπορούμε να ελέγξουμε.
Βάζοντας στόχους
Με βάση αυτές τις παραμέτρους, μπορείτε να φτιάξετε μια λίστα με στόχους, ξεκινώντας με αυτούς που είναι πιο σημαντικοί για εσάς. Οι στόχοι στη ζωή αποτελούν την κινητήριο δύναμη, το λόγο για δραστηριοποίηση σε κάθε τομέα της ζωή μας. Οι στόχοι μας, είτε είναι καθημερινοί/βραχυπρόθεσμοι, είτε είναι μακροπρόθεσμοι/μελλοντικοί, θα πρέπει να αντανακλούν τις ανάγκες μας, τα «θέλω» μας, τις αντοχές μας, τις δυνατότητές μας, τις κλίσεις μας, τα ενδιαφέροντα μας, τα όνειρά μας. Όταν οι στόχοι μας είναι διαμορφωμένοι από εμάς λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, είναι πιο πιθανό να είμαστε πιο συχνά χαρούμενοι, ικανοποιημένοι και αισιόδοξοι για τον εαυτό μας, τον κόσμο και το μέλλον. Δίπλα από τον κάθε στόχο καταγράψτε ποια είναι τα βασικά βήματα, που απαιτούνται από εσάς ώστε να υλοποιηθεί. Έτσι, θα μπορείτε να έχετε μια εικόνα του τί ακριβώς απαιτείται ώστε να φτάσετε στο στόχο σας, καθώς και σε ποιο ακριβώς σημείο αυτής της “διαδρομής” βρίσκεστε αυτή τη στιγμή.
Πρακτικές συμβουλές μελέτης
Πρακτικά, όταν μελετάτε, είναι καλό να γνωρίζετε και να δοκιμάσετε να εφαρμόσετε τα ακόλουθα:
- δημιουργήστε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα που θα βασίζεται στις ανάγκες της συγκεκριμένης περιόδου. Φροντίστε να υπάρχουν καθημερινά, συχνές εναλλαγές δραστηριοτήτων της επιλογής σας (άσκηση, ξεκούραση, προσωπικός χρόνος, καθημερινές υποχρεώσεις, εργασία, σπουδές, φίλοι, οικογένεια, χόμπι κλπ.), από το πέρας των οποίων θα λαμβάνετε θετική ανατροφοδότηση
- η σωστή κατανομή της ύλης μέσα στην ακαδημαϊκή χρονιά, μας προετοιμάζει καλύτερα και μας προστατεύει από το άγχος μιας συσσωρευμένης ύλης, λίγες μέρες πριν από την παράδοση εργασίας ή τις εξετάσεις. Είναι πολύ βοηθητική η διαδικασία της καθημερινής επανάληψης. Συνηθίστε να κάνετε μια ανακεφαλαίωση σε οτιδήποτε νέο διαβάζετε κάθε μέρα
- η ξεκούραση (επαρκής ύπνος, χαλάρωση) καθώς και η ισορροπημένη διατροφή και ήπια καθημερινή άσκηση, αποτελούν βασικούς παράγοντες, που ενισχύουν την παραγωγικότητά μας κατά τη διαδικασία της μελέτης
- καθορίστε ρεαλιστικούς στόχους σχετικά με το διάβασμά σας, δηλαδή στόχους που να είναι εφικτό να πραγματοποιήσετε βάσει των συνθηκών της ζωής σας. Για παράδειγμα, μπορείτε στην αρχή να αφιερώνετε συστηματικά λίγο χρόνο για διάβασμα (π.χ. 30′ την ημέρα), τα οποία θα αυξήσετε όταν αισθανθείτε έτοιμος/η
- φτιάξτε μια αναλυτική λίστα με το τί έχετε να ετοιμάσετε (π.χ. τον σκελετό μιας εργασίας, ή τα επιμέρους κείμενα που χρειάζεται να μελετήσετε για το εκάστοτε μάθημα), από την οποία θα σβήνετε κάθε τι που έχετε ολοκληρώσει. Έτσι, θα έχετε οπτικοποιήσει την πρόοδό σας, γεγονός που με τη σειρά του θα σας ανατροφοδοτεί θετικά, καθώς θα προχωράτε προς την ολοκλήρωση του στόχου σας
- προσπαθήστε να τηρήσετε τον κανόνα των 30′ ακόμη κι αν είστε κουρασμένος/η. Η τακτική που συνοψίζεται στο “Είτε κάθομαι να διαβάσω για τουλάχιστον 1-2 ώρες, είτε καθόλου/άστο γι’αύριο” δεν αποδίδει αποτελέσματα, μιας που συνήθως το να βάζουμε δυσπρόσιτους στόχους οδηγεί σε αναβλητικότητα, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τον όγκο του διαβάσματος και το στρες πριν τις εξετάσεις, μειώνοντας τελικά την απόδοσή μας
- για να ενισχύσετε τη συγκέντρωσή σας στο διάβασμα, καθορίστε συγκεκριμένες «ανταμοιβές» με την ολοκλήρωση του κάθε στόχου, π.χ. «Αν καταφέρω και τελειώσω την ενότητα στο χρόνο που έχω ορίσει, θα παραχωρήσω στον εαυτό μου 15’ ενασχόληση στην αγαπημένη μου ιστοσελίδα/τηλεφωνικη συνομιλία με ένα φίλο» κλπ. Αντίστροφα, «αν δεν καταφέρω να φέρω εις πέρας ο στόχο που έχω θέσει, θα στερηθώ κάτι αντίστοιχο». Η δημιουργία υγιών κινήτρων μπορεί να φανεί ιδιαίτερα βοηθητική κατά την περίοδο της μελέτης
- εάν αντιμετωπίζετε δυσκολία στη συγκέντρωση, κρατήστε ένα χαρτί δίπλα σας, στο οποίο θα καταγράφετε τις εμβόλιμες σκέψεις που σας αποσπούν, ώστε να ασχοληθείτε μαζί τους μετά την πάροδο του χρόνου του διαβάσματος. Μην τους “επιτρέπετε” να παίρνουν τον χρόνο του διαβάσματός σας, αλλά αντίθετα δώστε τους χρόνο αφότου θα έχετε ολοκληρώσει τον ημερήσιο στόχο σας
- σε συνέχεια του προηγούμενου, ασχοληθείτε με τα θέματα που σας αποσπούν από το διάβασμα, μην παραγνωρίζετε τη σημαντικότητά τους. Για να έχουν τόση “δύναμη” ώστε να σας αποσπούν, σημαίνει ότι για εσάς είναι αρκετά σοβαρά, ή, εάν σας φαίνονται ήσσονος σημασίας, ενδέχεται να λειτουργούν σαν νοητικός αντιπερισπασμός, προκειμένου να μην σκεφτείτε άλλα, πιο σοβαρά θέματα που σας απασχολούν. Σκεφτείτε γύρω από αυτά, συζητήστε τα με άτομα που εμπιστεύεστε και, εάν χρειάζεται, ζητήστε επαγγελματική βοήθεια ώστε να τα αντιμετωπίσετε
- μάθετε να εκτιμάτε τη συναισθηματική σας κατάσταση και να την αποδέχεστε. Όταν νιώθετε άγχος/πίεση/στενοχώρια, είναι προτιμότερο να προσπαθήσετε να ηρεμήσετε με κάποιο τρόπο (άσκηση, περίπατος, ασκήσεις χαλάρωσης, διαλογισμός, κουβέντα με οικείο πρόσωπο κλπ.) και έπειτα να ξεκινήσετε τη μελέτη, ακόμα και αν μειωθεί ο χρόνος, που έχετε ορίσει για διάβασμα. Αντίστροφα, τις μέρες που νιώθετε πιο ενεργητικός/η, αισιόδοξος/η, χαρούμενος/η, εστιάστε περισσότερο και προσπαθήστε να αποκομίσετε περισσότερα, κατά τη διάρκεια της μελέτης
- προσπαθήστε να εξαλείφετε τους εξωτερικούς περισπασμούς την ώρα του διαβάσματος. Εάν χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή, κλείστε την πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter κ.λπ.), τα chat και το e-mail σας για την ώρα του διαβάσματος. Εναλλακτικά, δημιουργήστε (ή ζητήστε να σας φτιάξουν) ένα δεύτερο προφίλ χρήστη του υπολογιστή σας, στο οποίο δεν θα είναι εγκατεστημένες εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης, και το οποίο θα χρησιμοποιείτε όταν μελετάτε. Ακόμη, κλείστε το κουδούνισμα του κινητού σας, ή αφήστε το σε ένα άλλο δωμάτιο ή χώρο, ή στην τσάντα σας
- ζητείστε από κάποιον/α που εμπιστεύεστε, να λειτουργήσει ως “τοποτηρητής” του διαβάσματός σας, δηλαδή να σας ρωτάει, σε χρονικό πλαίσιο που εσείς θα έχετε καθορίσει, εάν έχετε ολοκληρώσει τις ενότητες που είχατε προγραμματίσει να ολοκληρώσετε, προκειμένου να έχετε μια ρεαλιστική εικόνα της προόδου σας, με έναν εξωτερικό “μάρτυρα”. Μπορείτε να δοκιμάσετε ακόμη και να “στοιχηματίσετε” με τον εαυτό σας ένα χρηματικό ποσό, το οποίο θα παραδώσετε στον “τοποτηρητή”. Εάν πετύχετε το στόχο σας, δικαιούστε να σας το δώσει πίσω ο “τοποτηρητής” που έχετε ορίσει, διαφορετικά θα μπορεί να το κρατήσει για τον εαυτό του. (Φυσικά, αυτό είναι ένα τέχνασμα για τις περιόδους που δεν αισθάνεστε επαρκή την αυτοπειθαρχία σας, προκειμένου να πετύχετε το στόχο σας. Όσο το διάβασμά σας θα μπαίνει σε σειρά, θα ανατροφοδοτείστε θετικά και θα έχετε λιγότερο ανάγκη από εξωτερικούς «τοποτηρητές» και τεχνάσματα!)
