Στην εποχή μας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι οποιοσδήποτε, είτε βρίσκεται σε αναζήτηση εργασίας είτε απλώς ενημερώνεται σχετικά με τις απαιτήσεις της σύγχρονης αγοράς εργασίας για να παραμένει ανταγωνιστικός και αποδοτικός, έχει συναντήσει σε πολλές αγγελίες εργασίας ή τουλάχιστον έχει ακούσει από τον περίγυρο του τον όρο «soft skills». Τα αποκαλούμενα «soft skills» δεν είναι παρά δεξιότητες που αναφέρονται στον συνδυασμό των διαπροσωπικών ικανοτήτων επικοινωνίας ενός ατόμου, των προσωπικών του πεποιθήσεων, της συνολικής προσέγγισης για την ζωή και την εργασία, της συναισθηματικής του νοημοσύνης και των βασικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητας του.
Τα «soft skills» συχνά αποκαλούνται, μεταξύ άλλων, και «people skills», «social skills» ή «interpersonal skills» και σε αντίθεση με τα «hard skills» τα οποία περιγράφουν το σύνολο των τεχνικών ικανοτήτων ενός ατόμου που χρησιμοποιεί για να διεκπεραιώσει μια σειρά συγκεκριμένων εργασιών στα πλαίσια ενός μόνο επαγγέλματος, τα «soft skills» εφαρμόζονται ευρέως σε πολλά διαφορετικά επαγγέλματα και πεδία.
Σε αντίθεση με το παρελθόν και σε μία εποχή έντονου ανταγωνισμού, όπως είναι η σημερινή, είναι υψίστης σημασίας να κατέχει κάποιος αυτές τις δεξιότητες οι οποίες μπορούν να τον κάνουν να ξεχωρίσει μέσα από ένα πλήθος καλά καταρτισμένων ανθρώπων, και συνεπώς μπορεί να αποτελέσει τον καθοριστικό παράγοντα για την εύρεση ή μη εργασίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το οποίο αναδεικνύει και συνοψίζει την σημασία των δεξιοτήτων αυτών είναι η φράση πολλών ειδικών την οποία πολύ συχνά ακούμε ή διαβάζουμε, σύμφωνα με την οποία «τα hard skills μπορούν να σου ‘φέρουν’ την συνέντευξη, αλλά χρειάζεσαι τα soft skills για να πάρεις -και να κρατήσεις- την δουλειά». Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις έρευνες του Stanford Research Institute και του Carnegie Mellon Foundation (2008), οι 500 πιο επιτυχημένοι CEO του διάσημου περιοδικού Fortune αποδεικνύουν ότι το 75% της μακροχρόνιας επιτυχίας τους είναι αποτέλεσμα των «soft skills» που κατέχουν, ενώ μόνο κατά 25% είναι χάρις στις τεχνικές τους ικανότητες. Παρόμοια αποτελέσματα είχε και μια έρευνα που διεξήχθη στο πανεπιστήμιο του Harvard, σύμφωνα με την οποία το 80% των επιτευγμάτων στην καριέρα κάποιου οφείλεται στα «soft skills», ενώ μόλις το 20% καθορίζεται από τα «hard skills».
Ωστόσο, πριν αρχίσετε να αγχώνεστε, πρέπει να σημειώσουμε ότι τα «soft skills» μαθαίνονται και μεταφέρονται σχετικά εύκολα από το ένα άτομο στο άλλο καθότι η ίδια τους η φύση περιστρέφεται γύρω από την ανθρώπινη αλληλεπίδραση και τις διαπροσωπικές σχέσεις. Κάποια από τα βασικότερα και σημαντικότερα «soft skills» αποτελούν οι δεξιότητες της επικοινωνίας, της ομαδικής εργασίας και συνεργασίας, της προσαρμοστικότητας, της επίλυσης προβλημάτων, καθώς και της οργάνωσης και διαχείρισης του χρόνου. Η ικανότητα της επικοινωνίας αναφέρεται στο να μπορεί κάποιος να εκφραστεί με ακρίβεια και σαφήνεια και να είναι σε θέση να παραθέσει πληροφορίες ή να εξηγήσει με δομημένο τρόπο τα επιχειρήματα του, είτε στην περίπτωση μιας προφορικής παρουσίασης είτε μιας γραπτής έκθεσης, ενώ η συνεργασία σχετίζεται με την δυνατότητα να εργαζόμαστε επιτυχώς και αποδοτικά ως μέρος μια μικρής ή μεγαλύτερης ομάδας έχοντας έναν κοινό στόχο.
Επιπρόσθετα, η δεξιότητα της προσαρμοστικότητας αφορά στην ευελιξία και την ευκολία με την οποία μπορεί κάποιος τόσο να επιλύσει τυχόν προβλήματα που ανακύπτουν, όσο και να διαχειριστεί τις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες μιας εταιρείας ή της αγοράς, γενικότερα. Παράλληλα, εξίσου σημαντικά «soft skills» αποτελούν και κάποια στοιχεία της προσωπικότητας όπως η ευγένεια, η ακεραιότητα, η αισιοδοξία, η αυτοπεποίθηση, η υπευθυνότητα, η ισχυρή εργασιακή ηθική, καθώς επίσης και άλλα προσωπικά γνωρίσματα όπως η δημιουργικότητα, η λογική και κριτική σκέψη, η αποφασιστικότητα και η ταχύτητα λήψης αποφάσεων.
Άννα-Μαρία Μπάρτζη
Κοινωνική Ψυχολόγος, M.Sc.
